نامههای الکترونیک از جمله رسانههایی هستند که اخبار و اطلاعات را از منبعی بـهظاهر موثقتر دست بهدست به آن سوی دنیا میرسانند. متن نامهها ترجمه میشود و به آدرس افراد با سنین مختلف و علاقهمندیهای متفاوت بازارسال میشود. از میان آنها برخی بهدنبال تغییر سبک زندگی افراد هستند.
اطلاعات به علم آغشته دست بهدست میچرخد و بین افراد نقل و کمکم به دانستههای بدیهی تبدیل میشود. در بسیاری از موارد، محتوای این نامههای الکترونیک مربوط به بهداشت و سلامت است و نکاتی از خواص میوهها و سبزیها گرفته تا اقدامات ضروری هنگام حادثه و بیماری، در آنها یافت میشود اما نکته مشترک بین این نامهها غیرموثق بودن آنهاست. یکی از نامههایی که به تازگی به لیست بلندبالای دوستان ارسال و بازارسال میشود، ایمیلی است در مورد نحوه عملکرد هنگام سکته قلبی. در این ایمیل که مثل بسیاری از نامههای الکترونیک، مسئله را بسیار حیاتی عنوان میکند اعلام شده است که هنگام بروز علائم سکته روی زمین دراز بکشید، نفس عمیق بکشید و تا میتوانید سرفههای شدید انجام دهید. این کار جان شما را نجات میدهد. به فرد توصیه شده است که فقط 10ثانیه فرصت دارد.
در نامههای الکترونیک به افراد توصیه میشود که بهصورت پیدرپی و محکم سرفه کنند و پیش از هر سرفه نفس عمیق بکشند انگار که میخواهند خلطی را از ته سینه بیرون بیاورند. نفس عمیق باید هر دو ثانیه یکبار صورت بگیرد تا هنگامی که کمک برسد یا قلب شما بهصورت عادی کار کند. نفس عمیق باعث ورود اکسیژن به ریهها شده و سرفه فشار به قلب وارد میکند و ریتم قلب را نرمال میکند. دکتر محمدرضا محمدحسنی، فوقتخصص قلب و استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی در گفتوگو با همشهری درباره این ایمیلها گفت: بهطور کلی حملات قلبی را نباید سکته قلبی دانست.
حمله قلبی همان سندروم حاد کرونری است. سندروم به بیماریهایی اطلاق میشود که تظاهرات گوناگون دارند و در این بیماری تظاهرات اورژانسی در قلب بروز پیدا میکند. در اکثر موارد این بیماران در خطر سکته قلبی هستند و با مراجعه به بیمارستان بستری میشوند. خطر سندروم حاد کرونری یا حمله قلبی در بیشتر موارد به سکته قلبی منجر خواهد شد. سکتههای قلبی مرگومیرهای زیادی را در روزها و ساعات اولیه به همراه دارند. تظاهر حمله قلبی با درد بسیار شدید در قفسه سینه و وسعت درد به اندازه یک مشت بسته است.
این درد میتواند بهدست چپ هم کشیده شود و با تعریق و تهوع هم همراه باشد. بروز حمله قلبی ربطی به تنفس شدید و آرام یا شکل قرارگیری بدن، به جلو و عقب خم شدن ندارد. اگر فردی متوجه حمله قلبی شد باید سریع در حالت استراحت قرار بگیرد. اگر در حال رانندگی است سریع در گوشهای پارک کند و اگر مشغول کاری است روی زمین بنشیند یا دراز بکشد و کمک بخواهد. استنشاق هوای تازه برای بیمار بسیار ضروری است. در حملههای قلبی نقش اطرافیان پررنگ و حیاتی است. به هیچ عنوان همراهان بیمار نمیتوانند حمله قلبی را تشخیص بدهند.
پزشکان نیز برای تشخیص از نوار قلبی و آزمایشهای اولیه متوجه بروز سکته یا حمله قلبی میشوند. وی تأکید کرد: داروی نیتروگلیسیرین برای بیماران قلبی در شرایط اضطراری بسیار حیاتی است. این دارو که به آن اصطلاحا زیرزبانی گفته میشود بهصورت قرص و اسپری موجود است. اگر شخصی علائمی از عملکرد بد قلب را مشاهده کند میتواند با سرفههای مکرر احتمال اینکه ضربان قلب را بهبود ببخشد فراهم آورد. منعی برای سرفه کردن در شرایطی که فرد احساس افت فشار و سرگیجه دارد وجود ندارد. سرفه کردن مکانیزم محرکی است برای کسانی که دچار افت ضربان قلب شدهاند. برخی از آریتمیهای قلب را سرفه کردن میتواند اصلاح کند.
این فوق تخصص قلب و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد گفت: سرفهکردن در برخورد با برخی بیماریهای قلبی ریشههای علمی دارد. از بیمارانی که در حال آنژیوگرافی هستند خواسته میشود که سرفههای شدید کنند.دکتر محمدحسنی با اشاره به اینکه اضطرار موجود در برخورد بیمارانی که سکته قلبی میکنند مربوط به تیم متخصص بیمارستانهاست، گفت: از زمانی که فرد ایست قلبی میکند پزشکان چند دقیقه برای احیای فرد فرصت دارند. ما برای بیمار قلبی هر چقدر عجله کنیم خوب و لازم است. توصیه مشخص من این است که فرد از مراجعه شخصی به بیمارستان با دوچرخه، موتور یا خودروی شخصی خودداری کند مگر در شرایطی که هیچ راه دیگری متصور نمیتوان شد. در بسیاری از موارد دیده شده که بیماران از تماس تلفنی به مراکز امداد هم خودداری میکنند. مرگومیر بیماران قلبی که با پای خود به بیمارستان آمدهاند زیاد است.
کاهش سن سکته قلبی
مشاهدات پزشکان نشان داده است که آمار سکته قلبی روند صعودی دارد و سن بیماران قلبی کاهش یافته است. پیشبینیهای سازمان بهداشت جهانی در مورد افزایش سکتههای قلبی در ایران بهعنوان یک کشور در حال توسعه در حال تحقق است. در سالهای قبل این سازمان به مدیران و متولیان بهداشت در کشور هشدار داد که نهتنها ایران بلکه همه کشورهای در حال توسعه با بیماریهای یکسانی مواجه خواهند شد. دکتر محمد حسنی گفت: سازمان جهانی بهداشت سالها پیش گفته بود که در سال 2020در کشورهای درحال توسعه بیماریهای قلبی با وسعت زیادی گسترش خواهد یافت. آمارها نشان میدهد که با شتاب به آن سمت در حال حرکت هستیم. در میان این همه بیماری که ممکن است افراد به آن مبتلا شوند، بیماریهای قلبی مسئول 50درصد از مرگومیرها هستند. در سالهای پیش مسئولان کارهایی را در این زمینه انجام دادند ولی متأسفانه این اقدامات رها شد.
مقابله با بیسکوئیت، آسانسور و سیگار
پیشگیری از بیماریهای قلبی در تئوری آسان است ولی در عمل کار بسیار دشواری است. دکتر محمدرضا محمدحسنی در اینباره گفت: اینکه سن بیماران قلبی رو به کاهش و تعداد سکتههای قلبی رو به افزایش گذاشته عمدتا بهدلیل تغذیه نامناسب، کم تحرکی و دسترسی سریع و آسان به غذاهایی با کیفیت پایین مثل فستفودها و دسترسی سخت به غذاهای سالم و با کیفیت بالاست.
سوپرها پر از خوراکیهایی مانند بیسکوئیت هستند که حاوی کربوهیدراتها و چربیهاست. این خوراکیها هم خوشمزه و سیرکننده هستند و هم ارزان. نقطه مقابل این خوراکیهای کمخاصیت، سبزیجات و پروتئین قرار دارند که تهیه و فرآوری آنها سخت است. تغذیه ناسالم همچنین عامل ایجاد بیماریهایی مانند دیابت و فشار خون است.
این بیماریهای زمینهای خود عامل تشدیدکننده و ایجاد بیماریهای قلبی هستند. علاقه زیاد به تماشای ورزش به جای انجام ورزش نیز باعث افزایش سکتههای قلبی است. مردم هیجان زیادی برای تماشای مسابقات ورزشی دارند ولی از انجام ورزش منظم و کلاسیک مثل پیادهروی عاجزند. کسانی سکته قلبی برایشان محتمل است که نزدیکترین جا را برای پارک کردن نسبت به محل کار و زندگیشان انتخاب میکنند.
دکتر محمدحسنی با اشاره به اینکه استفاده بیش از اندازه از آسانسور، بیتوجهی به ورزش جوانان و هزینه بالای تجهیزات ورزشی از عوامل کم تحرکی است، گفت: متأسفانه مصرف دخانیات توسط جوانان به اشکال مختلف رو به گسترش است. بیش از 10میلیون نفر سیگاری در کشور وجود دارد که وجود گسترده بیماریهای قلبی را در کشور توجیه میکند.